Niçin Korsan Kitaba Hayır ?

Korsan Nedir? Kaç Çeşit Korsan Vardır?

Yayımcılık sektöründe korsan; ilim ve edebiyat eserlerinin, hak sahibinin izni olmadan üçüncü kişiler tarafından fiziki olarak basılması (fiziki korsan), fotokopi çekilmesi (fotokopi korsanı), pdf ya da farklı formatlarda dijital olarak çoğaltılması ve internet ortamında umuma iletilmesi (dijital korsan) “korsan” (emek hırsızlığı) olarak adlandırılmaktadır. Fiziki korsan ise;

Bandrolsüz korsan kitaplar
Sahte bandrollü korsan kitaplar
Son olarak usulsüz bandrollü korsan kitaplar olmak üzere üç grupta toplanmaktadır.

Korsan Nasıl Bir Suçtur ?

Telif hakkı sahibinin yazılı izni olmaksızın bir eseri işleyen, temsil eden, çoğaltan, değiştiren, dağıtan, umuma ileten, yayan, ticari amaçla satın alan, depolayan, yani kişisel kullanım amacı dışında elinde bulunduranlar 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserler Kanunu 71. maddesine göre cezalandırılmaktadır. Ayrıca yine FSEK 81. maddede bandrol suçları ve cezaları yer almaktadır. FSEK 81/I. maddesine göre; süreli olmayan yayınlara bandrol yapıştırılması korsanı takip edebilmek için zorunlu kılınmıştır. Bandrol yükümlülüğüne aykırı ya da bandrolsüz olarak bir eseri çoğaltıp satışa arz eden, satan, dağıtan veya ticari amaçla satın alan ya da kabul eden kişiler 1 yıldan 5 yıla kadar yine aynı maddede sahte bandrol üretenlerin 3 yıldan 7 yıla ve yetkisi olmayan kişilere bandrol temin eden kişilerin 2 yıldan 7 yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı yer almaktadır. Aynı maddede 81 ilde faaliyet gösteren İl Denetim Komisyonlarına, bandrol yönünden denetim yapma yetkisi verilmiştir.

Korsan Yayımcılığın Zararları Nedir ? Korsanla Mücadele Niçin Zorunludur ?

Korsan yayımcılık, Türkiye ekonomisinin gelişme hızına, yayımcılık sektörünün gelişmesine ve büyümesine, istihdamın artmasına engel olmaktadır. Vatandaşın kaliteli ve üretim kriterlerine uygun kitaba ulaşmasına engel olmaktadır. Ayrıca devletin vergi gelirini azaltmakta ve büyüme oranlarının beklenenin altında gerçekleşmesine sebep olmaktadır. Bir eserin oluşması için yazara telif ödeyen yayımcı, o eserin, mizanpajı ve editoryal incelemesi için emek verdiği gibi, en uygun tekniklerini kullanarak ve en uygun kâğıtlara basarak, reklam ve pazarlama için de ayrıca emek ve kaynak harcayarak eseri piyasaya sunulmaya hazır hâle getirmektedir. Bu eser için devlete karşı başta vergi olmak üzere yükümlülüklerini yerine getirmekte ve eserin hazırlığı dolayısıyla istihdam sağlamaktadır. Bir yayımcı bir esere tutmaması olasılığı da dâhil bazı riskleri göze alarak yatırım yaparken, korsan kitap üretenler piyasada en çok satılan/tutan kitapları hiçbir risk almadan basıp yaymaktadır. Dolayısıyla korsan kitap üretenler için kazanılan her kuruş kârdır. Dünyaca bilinen ve tanınan yazarlarımızın artması, birçok dile çevrilen ve farklı dillerde okunan kitap sayılarımızın çoğalması, yayınevlerimizin dünyadan telif alan değil ayı zamanda telif satan olması, çeviri kitaptan ziyade kendi dili, kültürü ve zenginlikleri ile edebiyatımızın can bulması için korsanla etkili mücadele etmek zorundayız.

DEKMEB’in Telif Alanında Yapmış Olduğu Faaliyetler Nelerdir ?

Meslek Birliğimiz öncelikle fikri mülkiyet hukukunun güçlendirilmesi, yayıncılarımızın yasalar nezdinde mali haklarının savunulması, fikri hak takibinin yapılması bakımından faaliyetleri yerine getirmektedir. DEKMEB; Türkiye çapında, temsile yetkili olduğu eserlerin korsan kitap olarak hazırlanarak piyasada yasadışı olarak satılmasına karşı etkin bir mücadele yürütmektedir. Yapmış olduğu mücadelede adaleti ve hakkaniyeti esas alan Meslek Birliğimiz, korsan kitap satışlarına son vermek amacıyla başlatmış olduğu çalışmaları tüm hızıyla sürdürmektedir. Sokak aralarında kurulan tezgahların ve korsan kitap satılan yerlerin yanı sıra internet ortamındaki dijital korsan kitapları da titizlikle yapılan çalışmalar neticesinde ortaya çıkararak linkleri kapattırmakta ve bu tür hukuka aykırı eylem yapan sitelerin erişiminin engellenmesi ve kapatılması için de gerekli yasal yollara başvurmaktadır. Korsan yayıncılık yapan, intihal ve çeviri korsanlığı yapan, fotokopi korsanlığı yapan ve korsan basan, depolayan ve satanlar ile de mücadele edilmektedir. Günümüz dijital teknolojisi üzerindeki dijital haklar, veri tabanları, e-korsan, hak ihlalleri, dijital toplu hak yönetimi gibi alanlarda etkin çalışmalar yürütmektedir. Tüm bu çalışmalar ile bilgiyi üreten eser sahipleri ile devamında bu eserlerin tüketiciye ulaşmasını sağlayan, bu konuda ciddi sermaye yatırımı yapan yayınevleri, basılan kitapları dağıtan dağıtıcılar ve satışa sunan kitapevlerinin korunması sağlanmaktadır. Ülke ekonomisi açısından da korsan kitap satışlarından dolayı ortaya çıkan kayıt dışı ekonominin önüne geçilmesi sağlanmakta ve istihdamın artmasına katkı sağlanmaktadır. Yapılan baskınlar ve sonrası kontroller neticesinde korsan kitap basanların suçu işlemeye yönelik dirençleri kırılarak, suçu işleme konusunda caydırıcılık meydana getirilmektedir.

Korsanla Mücadelede Ne Tür Çalışmalar Yapılabilir ?

Korsanla mücadele kampanyaları ile telif hakkı bilincinin artırılarak dolayısıyla kamuoyunda farkındalığın arması sağlanmaya çalışılmaktadır. Bu kapsamda Milli Eğitimin çeşitli kademlerinde bilinçlendirme çalışmaları, Halka açık konferanslar, Slogan yarışmaları, kısa film yarışmaları, logo çalışmaları, Fotokopi korsanlığının önüne geçilmesi için tüm eğitim ve öğretim kurumlarına (dershanelere, okullara, üniversitelere, kurslara vb.) bilgilendirme yazıları gönderilmesi, Matbaalarda bandrolleri tatbik ederek, bandrol yapıştırılması işlemlerinde dikkat edilmesi gereken yerlerin neler olduğuna dair eğitim verilmesi, Korsanla mücadelenin başarılı olabilmesi için; ihtisas mahkemelerinde görev yapan hâkim, savcı, avukat, kolluk kuvvetleri ve bilirkişilerle birlikte telif hukuku alanında sorunların tespiti ve çözüm önerileri üzerine çalıştay, sempozyum vb toplantılar düzenliyoruz. Ayrıca telif alanında çalışan tüm tarafların uzmanlaşmalarının sağlanması üzerine çalışmalar yürütüyoruz.
Bu kapsamda Korsana karşı toplumu bilinçlendirmek için Korsana “Kitaba Hayır” sloganı ile afiş, broşür, sticker ve ayraç, poşet vb. ürünleri ücretsiz olarak dağıtımı yapılmaktadır. Billboard, afiş, ülke çapında yayın yapan gazetelere röportaj, ilan, kısa film vb. medya araçları kullanarak Korsan Kitapla Mücadelenin kamuoyuna duyurulması sağlanmaktadır. Korsan Kitap alınmasının önüne geçilmesi için kamuoyunda farkındalık çalışmaları yapılmaktadır. Korsan kitap satanların görülükleri yerlerde, online hatlar aracılığı ile ihbar edilmesinin sağlanması ve böylelikle korsan satanlara acilen müdahale edilerek haklarında hukuki ve cezai işlemlerin yapılması için çalımalar yapılmaktadır.

Korsan Kitap Baskınlarında Yaşanan Sorunlar Nasıl Çözülebilir ?

Bandrol sorgulama sisteminin geliştirerek kolaylaştırılması sağlanmalıdır. Vatandaşın kitap alırken bandrolünü kontrol edebileceği yazılımlar üretilmelidir. Arama ve el koyma kararlarında makul şüphe aranması yeterli sayılmalıdır. El konulan korsan kitapların taşıması, matbaaların sökülmesi, taşınması ve suç eşyalarının depolanması sorunun çözülmesi için personel istihdamı ve depo kiralanması vb. gerekmektedir. Bunun yerine ele geçirilen korsan materyaller derhal imha edilebilir. Böylece maliyet ve zamandan tasarruf sağlanacaktır. Hak sahipliği belgelerinin meslek birliğinin ortak havuzunda toplanarak ilgili mahkemelere UYAP üzerinden gönderilmesi sağlanmalıdır. Böylece yargılama daha hızlı yapılabilecektir. Korsan Kitap üretenlere, dağıtanlara ve satanlara ağır ve caydırıcı cezalar verilmelidir. Verilen cezalar infaz edilmelidir.

Korsanla Nasıl Etkin Mücadele Edilir ?

Korsan kitapla mücadeleyi yayınevlerinin tek başına yapmaları hayli zor ve masraflıdır. Korsanla mücadelen etkin sonuç alınabilmesi için yayınevlerinin güç birliği yaparak kurumsallaşmış Meslek Birlikleri çatısı altında toplu olarak mücadele etmeleri gerekmektedir. Bunun yanında polis, zabıta, yerel yönetimler ve il denetim komisyonları ortak hareket etmelidir. Meslek Birliği olarak bu kişiler ile işbirliği yapmanın ötesinde matbaalara bandrollerin usulüne uygun tatbik edilmesi, eğitim ve öğretim kurumlarında fotokopi çekilmesinin sınırlandırılması konularında gerekli bilgilendirme faaliyetlerinin yerine getirmesi gerekmektedir. Korsanla mücadelenin başarılı olabilmesi için; ihtisas mahkemelerinin yaygınlaştırılması; hakim, savcı, avukat, kolluk kuvvetler ve bilirkişilerin kendi kurumlarında ya da ortak çalışmalar ile meslek içi eğitim seminerleri vasıtasıyla telif hukuku alanında uzmanlaşmasının sağlanması gerekmektedir. Ayrıca Eğitim ve Öğretim kurumlarında korsa kitaba karşı telif bilincinin oluşturulması vazgeçilmez bir ihtiyaçtır.

Projenizi Uygulanmasından Sonuç Olarak Neler Bekliyorsunuz ?

Meslek Birliği’mizin yapmış olduğu “Korsanla Kitapla Mücadelede En İyi Fikir” projesi ile Ortaokul ve Lise çağındaki öğrencilere ulaşılacak ve onların aileleri ile birlikte düşünüldüğünde Ankara özelinde pek çok eve ulaşılmış olacaktır. Öğrencilerde oluşacak telif bilinci sayesinde korsana talep azalacak, satanların ihbar edilmesi ve haklarında yasal işlemler yapılması sağlanacaktır. Böylelikle, Yayınevlerinin, yazarların, çevirmenlerin, ressamların, telif ajanslarının, editörlerin, dağıtıcıların ve kitabevlerinin haklarının korunması konusunda farkındalık oluşması, Korsan Kitapla mücadele konusunda yeni fikirlerin gündeme gelerek bu doğrultuda yapılacak çalışmalarla Yayınevlerinin ekonomik olarak uğradıkları kayıpların önüne geçilmesi ve kültür hayatımıza katkı sağlayacak üretimlerin artırmalarına imkan tanınması, Korsan suçunun işlenmesinde caydırıcılığın oluşturulması ile vaka sayısının azalması ve kolluk kuvvetleri ve yargının yükünün hafifletilmesi, Kayıt dışı ekonominin kayıt içine alınması ile kamunun vergi kaybının önlenmesi, cari açığın kapanmasına katkı sağlanması, Türk yayıncılığının korsan eserler ile anılarak oluşan haksız imajın ortadan kaldırılarak Türk Edebiyatının dünyada hak ettiği itibarın kazandırılması, korsanla mücadele edilerek ülkemiz dil ve kültürünün, edebiyat ve sanat ürünlerinin korunması, Korsan kitabın engellenmesi ile yabancı yayıncıların ülkemize yatırım yapmasına zemin sağlayarak yabancı sermaye yatırımının artması ve bunun sonucunda da ülkemize giren yabancı eserlerin sayılarının artırılmasına imkân tanınması, Fiyat politikası açısından korsan kitap satışından mağdur olan, orijinal eser üreten yayıncı, dağıtıcı ve kırtasiyecilerin korunması ve haksız rekabetin engellenmesi, İl denetim komisyonlarının çalışmalarına katkı sağlanması ve denetimlere işlerlik kazandırılması temin edilmesi gibi bir çok alanda kazanımlar elde edilecektir.