Fikir ve Sanat Eserleri Kanunun Tamamını İndirmek İçin İşaretleyiniz.
FİKİR VE SANAT ESERLERİ KANUNU (1)
Kanun Numarası : 5846
Kabul
Tarihi
: 5/12/1951
Yayımlandığı R.Gazete : Tarih : 13/12/1951 Sayı : 7981
Yayımlandığı Düstur : Tertip :
3 Cilt: 33 Sayfa : 49
BİRİNCİ BÖLÜM
Fikir ve Sanat Eserleri
Amaç (2)
Madde 1 – (Değişik: 21/2/2001 -4630/1 md.)
Bu Kanunun amacı, fikir ve
sanat eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya
yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram
yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve
radyo-televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını
belirlemek, korumak, bu ürünlerden yararlanma şartlarını düzenlemek, öngörülen
esas ve usullere aykırı yararlanma halinde yaptırımları tespit etmektir.
Kapsam
Madde 1/A – (Ek: 21/2/2001 - 4630/2 md.)
Bu Kanun, fikir ve sanat
eserlerini meydana getiren eser sahipleri ile bu eserleri icra eden veya
yorumlayan icracı sanatçıların, seslerin ilk tespitini yapan fonogram
yapımcıları ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren yapımcıların ve
radyo-televizyon kuruluşlarının ürünleri üzerindeki manevi ve mali haklarını,
bu haklara ilişkin tasarruf esas ve usullerini, yargı yollarını ve yaptırımları
ile Kültür Bakanlığının görev, yetki ve sorumluluğunu kapsamaktadır.
Tanımlar
Madde 1/B – (Ek: 21/2/2001 -4630/2 md.)
Bu Kanunda geçen
tanımlardan;
a) Eser: Sahibinin hususiyetini taşıyan ve ilim ve edebiyat, musiki, güzel
sanatlar veya sinema eserleri olarak sayılan her nevi fikir ve sanat
mahsullerini,
——————————
(1)
Bu Kanunda geçen; “Kültür ve Turizm” ibareleri 21/2/2001 tarihli
ve 4630 sayılı Kanunla bu Kanuna eklenen ek 6 ncı madde gereğince; “Kültür”
olarak değiştirilmiştir.
(2)
Bu madde başlığı “Tarif” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı Kanunla metne
işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
Sayfa 1
2394
b) Eser sahibi: Eseri meydana getiren (…)(1) kişiyi,
c) İşlenme eser: Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilip de bu
esere nispetle müstakil olmayan ve işleyenin hususiyetini taşıyan fikir ve
sanat mahsullerini,
d) Derleme eser: Özgün eser üzerindeki haklar saklı kalmak kaydıyla,
ansiklopediler ve antolojiler gibi muhtevası seçme ve düzenlemelerden oluşan ve
bir düşünce yaratıcılığı sonucu olan eseri,
e) Tespit: Seslerin veya ses temsillerinin veya ses ve görüntülerin
anlaşılabilecek, çoğaltılabilecek veya iletilebilecek şekilde bir araca
kaydedilmesi işlemini,
f) Fonogram: Sinema eseri gibi görsel-işitsel eserler içindeki ses tespitleri
hariç olmak üzere, bir icrada yer alan seslerin veya diğer seslerin veya ses
temsillerinin tespit edildiği ses taşıyıcısı fiziki ortamı,
g) Bilgisayar programı: Bir bilgisayar sisteminin özel bir işlem veya görev
yapmasını sağlayacak bir şekilde düzene konulmuş bilgisayar emir dizgesini ve
bu emir dizgesinin oluşum ve gelişimini sağlayacak hazırlık çalışmalarını,
h) Arayüz: Bilgisayarın donanım ve yazılım unsurları arasında karşılıklı
etkilenme ve bağlantıyı oluşturan program bölümlerini,
ı) Araişlerlik: Bilgisayar program bölümlerinin fonksiyonel olarak birlikte
çalışması ve karşılıklı etkilenmesi ve alışverişi yapılan bilginin karşılıklı
kullanım yeteneğini,
j) Bağlantılı haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek kaydıyla
komşu hak sahipleri ile filmlerin ilk tespitini gerçekleştiren film
yapımcılarının sahip oldukları hakları,
k) Komşu haklar: Eser sahibinin manevi ve mali haklarına zarar vermemek
kaydıyla ve eser sahibinin izniyle bir eseri özgün bir biçimde yorumlayan,
tanıtan, anlatan, söyleyen, çalan ve çeşitli biçimlerde icra eden sanatçıların,
bir icra ürünü olan veya sair sesleri ilk defa tespit eden fonogram yapımcıları
ile radyo-televizyon kuruluşlarının sahip oldukları hakları,
l) (Ek: 3/3/2003-5101/9 md.) Bakanlık: Kültür ve Turizm Bakanlığını,
İfade eder.
B) Fikir ve sanat eserlerinin çeşitleri:
I – İlim ve edebiyat eserleri:
Madde 2 – İlim ve edebiyat eserleri şunlardır:
1. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Herhangi bir şekilde dil ve yazı ile
ifade olunan eserler ve her biçim altında ifade edilen bilgisayar programları
ve bir sonraki aşamada program sonucu doğurması koşuluyla bunların hazırlık
tasarımları,
2. (Değişik: 1/11/1983 - 2936/1 md.) Her nevi rakıslar, yazılı
koreografi eserleri, Pandomimalar ve buna benzer sözsüz sahne eserleri
3. (Değişik: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Bedii vasfı bulunmayan her nevi
teknik ve ilmi mahiyette fotoğraf eserleriyle, her nevi haritalar, planlar,
projeler, krokiler, resimler, coğrafya ve topoğrafyaya ait maket ve benzerleri,
herçeşit mimarlık ve şehircilik tasarım ve projeleri, mimari maketler,
endüstri, çevre ve sahne tasarım ve projeleri.
(Ek: 7/6/1995 - 4110/1 md.) Arayüzüne temel oluşturan düşünce ve
ilkeleri de içine almak üzere, bir bilgisayar programının herhangi bir ögesine
temel oluşturan düşünce ve ilkeler eser sayılmazlar.
II – Musiki eserleri:
Madde 3 – Musiki eserleri, her nevi sözlü ve sözsüz bestelerdir.
____________________
(1) Bu arada yer alan
“gerçek“ ibaresi, 3/3/2004 tarihli ve 5101 sayılı Kanunun 28 inci maddesiyle
madde metninden çıkarılmıştır.
III – Güzel sanat eserleri:
Madde 4 – (Değişik: 7/6/1995 - 4110/2 md.)
Güzel sanat eserleri, estetik değere sahip olan;
1. Yağlı ve suluboya tablolar; her türlü resimler, desenler, pasteller,
gravürler, güzel yazılar ve tezhipler, kazıma, oyma, kakma veya benzeri
usullerle maden, taş, ağaç veya diğer maddelerle çizilen veya tespit edilen
eserler, kaligrafi, serigrafi,
2. Heykeller, kabartmalar ve oymalar,
3. Mimarlık eserleri,
4. El işleri ve küçük sanat eserleri, minyatürler ve süsleme sanatı ürünleri
ile tekstil, moda tasarımları,
5. Fotoğrafik eserler ve slaytlar,
6. Grafik eserler,
7. Karikatür eserleri,
8. Her türlü tiplemelerdir.
Krokiler, resimler, maketler, tasarımlar ve benzeri eserlerin endüstriyel model
ve resim olarak kullanılması, düşünce ve sanat eserleri olmak sıfatlarını
etkilemez.
IV – Sinema eserleri:
Madde 5 – (Değişik: 21/2/2001 - 4630/3 md.)
Sinema eserleri, her nevi
bedii, ilmi, öğretici veya teknik mahiyette olan veya günlük olayları tespit
eden filmler veya sinema filmleri gibi, tespit edildiği materyale
bakılmaksızın, elektronik veya mekanik veya benzeri araçlarla gösterilebilen, sesli
veya sessiz, birbiriyle ilişkili hareketli görüntüler dizisidir.
İşlenmeler ve Derlemeler (1)
Madde 6 – Diğer bir eserden istifade suretiyle vücuda getirilipte bu
esere nispetle müstakil olmıyan ve aşağıda başlıcaları yazılı fikir ve sanat
mahsulleri işlenmedir:
1. Tercümeler;
2. Roman, hikaye, şiir ve tiyatro piyesi gibi eserlerden birinin bu sayılan
nevilerden bir başkasına çevrilmesi;
3. Musiki, güzel sanatlar, ilim ve edebiyat eserlerinin filim haline sokulması
veya filime alınmaya ve radyo ve televizyon ile yayıma müsait bir şekle
sokulması;
4. Musiki aranjman ve tertipleri;
5. Güzel sanat eserlerinin bir şekilden diğer şekillere sokulması;
6. Bir eser sahibinin bütün veya aynı cinsten olan eserlerinin külliyat haline
konulması;
7. Belli bir maksada göre ve hususi bir plan dahilinde seçme ve toplama eserler
tertibi;
8. Henüz yayımlanmamış olan bir eserin ilmi araştırma ve çalışma neticesinde
yayımlanmaya elverişli hale getirilmesi (İlmi bir araştırma ve çalışma mahsulü
olmayan alelade transkripsiyonlarla faksimileler bundan müstesnadır.);
9. Başkasına ait bir eserin izah veya şerhi yahut kısaltılması.
10. (Ek: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Bir bilgisayar programının uyarlanması,
düzenlenmesi veya herhangi bir değişim yapılması;
11. (Ek: 7/6/1995 - 4110/3 md.) Belli bir maksada göre ve hususi bir
plan dahilinde verilerin ve materyallerin seçilip derlenmesi sonucu ortaya
çıkan (Ek ibare: 21/2/2001 - 4630/4 md.) ve bir araç ile okunabilir veya
diğer biçimdeki veri tabanları (Ancak, burada sağlanan koruma, veri tabanı
içinde bulunan veri ve materyalin korunması için genişletilemez) Ek ibare:
21/2/2001 - 4630/4 md.) İstifade edilen eserin sahibinin haklarına zarar
getirmemek şartıyla oluşturulan ve işliyenin hususiyetini taşıyan işlenmeler,
bu kanuna göre eser sayılır.
——————————
(1)
Bu madde başlığı “İşlenmeler” iken 21/2/2001 tarihli ve 4630 sayılı
Kanunla metne işlendiği şekilde değiştirilmiştir.
Ç) Alenileşmiş ve yayımlanmış eserler:
Madde 7 – Hak sahibinin rızasiyle umuma arzedilen bir eser alenileşmiş
sayılır.
Bir eserin aslından çoğaltma ile elde edilen nüshaları hak sahibinin rızasiyle
satışa çıkarılma veya dağıtılma yahut diğer bir şekilde ticaret mevkiine
konulma suretiyle umuma arzedilirse o eser yayımlanmış sayılır.
5680 sayılı Basın Kanununun 3 üncü maddesinin 2 nci fıkrası hükmü mahfuzdur.